Astronomia
Interesujesz się wszechświatem? Chciałbyś odkrywać jego tajemnice? Przedmioty ścisłe nie sprawiają Ci trudności? Być może pójdziesz zatem w ślady Kopernika, Heweliusza czy Keplera i zostaniesz... astronomem?
Przedmiotem badań astronomii są ciała niebieskie (gwiazdy, planety, komety, mgławice, gromady i galaktyki) – ich rozkład, budowa, pochodzenie, ewolucja oraz ruchy – i Wszechświat, rozumiany jako całość, wraz ze zjawiskami, które zachodzą poza Ziemią. Z uwagi na fakt, że współcześnie astronomia zajmuje się wieloma zjawiskami i obiektami, w jej ramach wyróżnić można kilka kluczowych działów, między innymi: astronomię matematyczną; astronomię pozagalaktyczną; astronomię gwiazdową; astronomię nawigacyjną; astrofizykę; astrometrię oraz radioastronomię.Astronomia to studia dla pasjonatów – osoby, które trafią na taki kierunek z przypadku, najpewniej zrezygnują ze studiów jeszcze przed pierwszą sesją egzaminacyjną. Studia na kierunku astronomia to nie tylko fascynująca „podróż do gwiazd”, ale i prawdziwa szkoła logicznego myślenia oraz gwarancja solidnego ścisłego wykształcenia, wzbogaconego dodatkowo o elementy informatyczne. Są to również studia wyjątkowe, jeśli idzie o liczbę studentów jednego roku. Mimo że na I rok przyjmuje się czasem 40 studentów, studia kończy z reguły tylko kilka osób. Kierunek śmiało można zatem nazwać elitarnym.
Student astronomii – jaki powinien być?
Powtórzmy raz jeszcze: kandydaci na studia astronomiczne powinni wykazać się przede wszystkim pasją i zaangażowaniem. Niezbędna okaże się także łatwość w przyswajaniu wiedzy matematycznej i fizycznej, umiejętność logicznego i abstrakcyjnego myślenia, a także rzetelność. Praca astronoma wymaga cech typowych dla pracy każdego naukowca, między innymi precyzji i dociekliwości. Osoby, które nie przepadają ani za matematyką, ani za fizyką, z pewnością pominą w uczelnianej ofercie edukacyjnej ten właśnie kierunek – nie da się bowiem ukryć, że to na matematyce i fizyce bazuje program studiów astronomicznych.
Organizacja studiów, specjalizacje
Astronomię, jako osobny kierunek studiów, studiować można w 6 instytucjach: na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, na Uniwersytecie Warszawskim, na Uniwersytecie Wrocławskim, na Uniwersytecie Zielonogórskim oraz na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Studia z astronomii prowadzone są, jak dotąd, jedynie przez największe polskie uczelnie państwowe. Astronomia staje się jednak coraz popularniejsza, niewykluczone zatem, że kierunek otworzony zostanie także przez inne uczelnie. Uniwersytety oferują studia astronomiczne na stopniu licencjackim (I stopnia), magisterskim (II stopnia) i doktoranckim (III stopnia).
Oto przykładowe specjalizacje, w ramach których kształcić się mogą studenci astronomii:
- astronomia i zastosowania sztucznych satelitów;
- astronomia z informatyką;
- astrofizyka komputerowa.
Program studiów
Program studiów astronomicznych zdominowany jest przez matematykę i fizykę. Ministerialne standardy kształcenia, które określają podstawowe i kierunkowe treści przekazywane studentom w toku studiów, uwzględniają na studiach I stopnia zajęcia z zakresu: astronomii ogólnej, matematyki (algebra, rachunek różniczkowy i całkowy, statystyka), elektrodynamiki, fizyki kwantowej, mechaniki klasycznej i relatywistycznej, obserwacji astronomicznych, fizyki układów międzyplanetarnych. Z kolei na studiach II stopnia standardy przewidują zajęcia z zakresu: fizyki teoretycznej, astrofizyki, astronomii pozagalaktycznej i kosmologii oraz mechaniki nieba.
Zaznaczyć trzeba, że na studiach astronomicznych wiele zajęć odbywa się w pracowniach komputerowych. Współczesny astronom, oprócz nowoczesnego teleskopu, posługuje się bowiem właśnie komputerem. Studenci mają okazję nauczyć się nie tylko podstaw użytkowania komputera, ale i obsługi Linuksa, programowania w językach Pascal, C/C++, Fortran. Podczas studiów uczestniczyć można także w kursie pedagogicznym, dzięki któremu – po ukończeniu studiów – wykładać można fizykę, matematykę albo informatykę w gimnazjum (z dyplomem licencjata) lub szkole średniej (z dyplomem magistra).
Perspektywy zawodowe
Astronom to zawód, przyznać trzeba, specyficzny. Jest to bowiem profesja, która łączy teoretyczną pracę naukowca z praktyką. Jedną z dróg zawodowych astronoma, najbardziej chyba oczywistą, może być droga kariery naukowej, a zatem kontynuacja nauki na studiach III stopnia, a następnie – po uzyskaniu tytułu doktora – zdobywanie kolejnych tytułów naukowych. Wielu astronomów marzy o pracy w obserwatoriach astronomicznych, co jednak związane jest z pracą naukową. Astronomowie mogą być także nauczycielami, dziennikarzami naukowych lub popularno-naukowych mediów lub, dzięki doskonałemu przygotowaniu informatycznemu, pracownikami branży komputerowej. Zatrudnienie znaleźć mogą także przy projektowaniu i produkcji urządzeń nawigacyjnych, pomiarowych, diagnostycznych czy obserwacyjnych. Kompetencje, które absolwenci wyniosą ze studiów, takie jak umiejętność logicznego myślenia, analizy i syntezy, ugruntowana wiedza ścisła i znajomość języka angielskiego, są obecnie pożądane w wielu sektorach.
Jak zostać astronomem?
Aby zostać studentem astronomii, a w konsekwencji astronomem, należy zdać maturę z przedmiotów wymaganych przez daną uczelnię. Najczęściej są to matematyka i fizyka, często również nowożytny język obcy. Studenci astronomii przyznają, że na studia wcale nie jest się trudno dostać, ale aby się na nich utrzymać, trzeba systematycznie przyswajać nowy, nierzadko wymagający materiał. Warto także zapoznać się z profilem badań wybranego instytutu – każdy z ośrodków zajmuje się bowiem nieco innym obszarem (Toruń specjalizuje się w radioastronomii, a Wrocław w badaniach nad słońcem).
Red. B. Stachnik
Rozwiń