Filozofia
Jeżeli nigdy nie pomyślałeś o tym, że może warto by było studiować filozofię, koniecznie przeczytaj ten artykuł – dowiesz się nie tylko tego, w jaki sposób przyszyłych filozofów rekrutują wybrane polskie uczelnie i jak wygląda program studiów, ale także tego, jakie perspektywy zawodowe mają przed sobą absolwenci filozofii. Uwaga! Zdziwisz się!
Filozofia, nazywana Królową Nauk, to dziedzina akademicka z bogatą tradycją – nie tylko uniwersytecką. Swoim zakresem obejmuje szereg zagadnień kluczowych dla nauki w ogóle, ale także – a raczej przede wszystkim – istotnych dla człowieka. Filozof (gr. Philósophos, co znaczy „miłośnik wiedzy”) zajmuje się bowiem odpowiedzią na pytania podstawowe – między innymi o ludzkie istnienie, możliwość poznania, umysł i wartości.Filozofa określa się nierzadko mianem „zawodowego myśliciela” – a więc mianem osoby, której profesja skupia się na humanistycznej refleksji. Dyplom z filozofii ocenia się w związku z tym jako mało praktyczny; niewiele znaczący w porównaniu z dyplomami bardziej popularnych kierunków, po których szanse na znalezienie pracy są niemalże stuprocentowe.
Czy słusznie? Spróbujmy obalić stereotyp filozofa, dla którego jedyną alternatywą pracy naukowej (na którą szansę mają jedynie nieliczni absolwenci filozofii, rynek akademicki nie jest bowiem w stanie wchłonąć setek absolwentów rocznie) jest – być może – płodne intelektualnie, ale mało dochodowe, bezrobocie.
Organizacja studiów, program
Filozofia jest kierunkiem tradycyjnie uniwersyteckim, dostępnym jednak nie tylko na uniwersytetach państwowych – również w licznych szkołach prywatnych. Filozofię studiować można na studiach I i II stopnia (licencjackich i magisterskich), a także w ramach studiów doktoranckich; w trybie stacjonarnym lub niestacjonarnym.
Student filozofii zapozna się podczas studiów między innymi z historią myśli filozoficznej (starożytnej, średniowiecznej, nowożytnej, polskiej); przedmiotami z zakresu filozofii systematycznej – ontologią, epistemologią, etyką, estetyką; logiką, semantyką i filozofią społeczną. Przyszły filozof będzie uczestniczył także w zajęciach dotyczących socjologii, psychologii, podstaw kulturoznawstwa oraz metodologii nauk. W programie pojawią się także: filozofia przyrody, filozofia religii, filozofia kultury.
Specjalność filozofa
Część przedmiotów realizowanych w trakcie studiów – zarówno licencjackich, jak i magisterskich – to przedmioty typowe dla dalej specjalności. Z reguły bowiem student filozofii może wybrać specjalność, w ramach której – podczas konserwatoriów, wykładów monograficznych, proseminariów i seminariów, ale przede wszystkim samodzielnie – zgłębia swoją wiedzę w określonej dziedzinie.
Przykładowe specjalizacje:
- ekologia człowieka i bioetyka;
- filozofia kultury;
- filozofia polityki;
- filozofia Boga i religii;
- logika i metodologia nauk;
- wiedza o społeczeństwie;
- komunikacja i współdziałanie społeczne (nauczycielska);
- edukacja etyczna i filozoficzna (nauczycielska);
- etyka.
Jak zostać studentem filozofii?
Aby zostać studentem filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim wystarczy dobrze zdać na maturze przedmioty obowiązkowe. Według ustaleń rekrutacyjnych na rok akademicki 2013/14 o przyjęciu na studiach decydują bowiem wyniki z dwóch przedmiotów, które student może wybrać spośród języka polskiego, matematyki, języka angielskiego, języka łacińskiego i kultury antycznej, filozofii, biologii, historii lub fizyki i astronomii.
Na Uniwersytecie Gdańskim rekrutacja przebiega z kolei w oparciu o wyniki z trzech przedmiotów. Pierwszym z nich jest język polski; drugim – język obcy nowożytny; trzecim – jeden z następujących przedmiotów: biologia, chemia, fizyka i astronomia, geografia, matematyka, filozofia, historia lub WOS.
Z kolei Uniwersytet Warszawski bierze pod uwagę zarówno wyniki obowiązkowych przedmiotów maturalnych – język polski, język obcy nowożytny, matematyka oraz czwarty przedmiot (do wyboru: matematyka, biologia, chemia, fizyka i astronomia lub historia) – jak i przedmiot dodatkowy, którym jest filozofia.
Szczegółowe informacje na temat kryteriów rekrutacyjnych oraz sposobów przeliczania wyników maturalnych znajdziesz na stronach internetowych uczelni.
Progi punktowe, a więc liczba punktów, jaką uzyskał kandydat zakwalifikowany na ostatnie wolne miejsce, podczas rekrutacji na rok akademicki 2011/12 wyglądały następująco:
Uniwersytet Jagielloński – 51,75 punktu;
Uniwersytet Gdański – 29 punktów;
Uniwersytet Warszawski – 38,32 punktu.
Progi punktowe mają charakter jedynie orientacyjny. Często zdarza się, że z roku na rok zmieniają się kryteria rekrutacyjne oraz sposób przeliczania wyników; poziom kandydatów również bywa różny.
Czy filozofia może zagwarantować zawodowy sukces?
Krzysztof Zanussi, Manuela Gretkowska, Jan Maria Rokita, Janusz Palikot, Woody Allen, George Soros – co łączy tych, pozornie niezwiązanych ze sobą, ludzi? Każdy z nich jest absolwentem filozofii. I każdy z nich osiągnął w swojej dziedzinie niezaprzeczalny sukces. Są wśród nich artyści, przedsiębiorcy, politycy – gdzie zatem leży przyczyna ich powodzenia i dlaczego tkwi w filozoficznym wykształceniu?
Studia na kierunku filozofia w szczególny sposób kształcą umiejętność myślenia – student uczy się dostrzegać problemy tam, gdzie inni ich nie zauważają; mierzy się z abstrakcyjnymi zagadnieniami i próbuje im sprostać. Nie zdobywa wiedzy fachowej, specjalistycznej, a wiedzę uniwersalną, która – w przeciwieństwie do tej pierwszej – nie dezaktualizuje się i nie traci na wartości.
Filozof już podczas studiów zdobywa umiejętność interpretacji tekstów oraz ich komentarza, zajmowania stanowiska wobec istotnych kwestii oraz argumentacji. Samodzielność i niezależność myślenia, a także ciekawość świata stanowią warunki niezbędne do podjęcia studiów filozoficznych.
Filozofowie to osoby oczytane; często prawdziwi erudyci, którzy z uwagi na specyfikę studiów zgłębiają wiedzę na temat wielu kultur, religii oraz odmiennych systemów filozoficznych. Dzięki takiej szerokiej perspektywie mogą w nieszablonowy sposób spojrzeć na rzeczywistość – to szczególnie przydaje się artystom. Umiejętność myślenia abstrakcyjnego wzmaga kreatywność, wzbogaca poczucie humoru i pozwala zauważać nieoczywiste związki pomiędzy przyczyną a skutkiem, co z kolei daje możliwość przewidywania trendów i przydaje się w wielu branżach.
„Podbij rynek: Zatrudnij filozofa!"
Wszystkie te kompetencje, którzy studenci filozofii zdobywają podczas studiów, stanowią doskonały punkt wyjścia nie tylko do kariery akademickiej lub nauczycielskiej, którą zazwyczaj wróży się absolwentom tego kierunku. Przed filozofami możliwość pracy w branżach kreatywnych – w dziennikarstwie, reklamie, copywritingu, marketingu, public relations czy a rynku wydawniczym.
Ostatnio mówi się także sporo o zatrudnianiu filozofów w... biznesie! Otwarta głowa sprawdza się w działaniach przedsiębiorczych naprawdę dobrze. „To Beat the Market: Hire a Philosopher” (ang. „Podbij rynek: zatrudnij filozofa””) – taka radę przedsiębiorcy mogli przeczytać w jednym z nagłówków New York Timesa już kilkanaście lat temu.
Z badań prowadzonych przez amerykańskich naukowców wynika bowiem, że największą zdolność do adaptowania się w nowych warunkach (życia, pracy) mają właśnie absolwenci filozofii. Potencjał filozofów zaczynają dostrzegać także polskie firmy, coraz chętniej zatrudniające „zawodowych myślicieli”, którzy – jak się okazuje, w biznesie radzą sobie świetnie.
Jeżeli zatem interesuje Cię poszerzanie horyzontów myślowych, zgłębianie intelektualnych tajemnic oraz wytężony wysiłek umysłowy, a swoją przyszłość zawodową rozwijać chcesz w nieszablonowy sposób, jednak w oparciu o solidne podstawy humanistyczne, rozważ możliwość ubiegania się o indeks studenta filozofii. Powodzenia!
Red. Barbara Stachnik
Rozwiń