Akademia Pożarnicza jest publiczną uczelnią służb państwowych, kształcącą i wychowującą strażaków Państwowej Straży Pożarnej, funkcjonariuszy innych służb i straży oraz osoby cywilne w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony ludności.

Akademia Pożarnicza została utworzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 1982 r. w sprawie utworzenia Szkoły Głównej Służby Pożarniczej (Dz. U. Nr 3, poz. 21), działa na podstawie ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. Nr 1668, z późn. zm.) oraz statutu.

Akademia Pożarnicza jest jednocześnie jednostką organizacyjną Państwowej Straży Pożarnej, działającą na podstawie ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2009 r. nr 12, poz. 68, z późn. zm.).

Do zadań Uczelni, jako jednostki organizacyjnej Państwowej Straży Pożarnej, należy uczestniczenie w akcjach ratowniczych w czasie pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji miejscowych zagrożeń, a także wykonywanie innych zadań określonych ustawą o PSP.

Powyższe zadania realizowane są siłami i środkami Akademii Pożarniczej, w tym głównie siłami i środkami Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej Akademii Pożarniczej, a także Kompanii Szkolnej „Warszawa” Centralnego Odwodu Operacyjnego Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Minister właściwy do spraw wewnętrznych sprawuje nadzór nad zgodnością działań Akademii Pożarniczej z przepisami prawa i statutem, a także nad prawidłowością wydatkowania środków publicznych.

Misją Akademii Pożarniczej jest kreowanie wiedzy, jej rozpowszechnianie i wykorzystanie poprzez kształcenie kadry oficerskiej dla potrzeb dynamicznego rozwoju ochrony przeciwpożarowej oraz kadr o najwyższych kwalifikacjach w zakresie: oceny stanu zagrożeń cywilizacyjnych i naturalnych, ochrony życia, zdrowia, mienia i innych wartości przed tymi zagrożeniami, także wychowanie studentów w poczuciu patriotyzmu, ofiarności w służbie i w pracy, w poszanowaniu dyscypliny służby i pracy oraz prowadzenie badań istotnie wzbogacających wiedzę z zakresu bezpieczeństwa obywateli.

W swojej działalności Akademia Pożarnicza kieruje się zasadami rzetelności w dążeniu do prawdy, szacunku i życzliwości w stosunku do pracowników i studentów bez względu na różnice poglądów, przestrzegając zasady transparentności procedur i wzajemnego zaufania.