Zwykle nie mamy problemu ze zrozumieniem pojęcia tłumaczenia przysięgłego - funkcjonuje ono w naszej świadomości, nawet jeśli nigdy sami takiego rodzaju tłumaczenia nie zamawialiśmy. Nieco zamieszania wprowadzić może jednak inny termin - tłumaczenia uwierzytelnionego. Czy między tymi dwoma określeniami można postawić znak równości? A może jednak te tłumaczenia różnią się między sobą? Sprawdźmy to.
Czym jest tłumaczenie uwierzytelnione?
Tłumaczenie uwierzytelnione jest rodzajem tłumaczenia, które wykonać może wyłącznie uprawniona do tego osoba - tłumacz przysięgły. Wykonanie takiego tłumaczenia obwarowane jest wieloma wymaganiami formalnymi i jakościowymi, dzięki czemu gotowy dokument może mieć moc prawną równą dokumentowi oryginalnemu.
Tłumaczenia przysięgłe - czym są?
Czytając powyższe wyjaśnienie, łatwo dojść do wniosku, że tłumaczenie przysięgłe i uwierzytelnione są dokładnie tym samym. Warto jednak wiedzieć, że formalnie pojęcie „tłumaczenia przysięgłego” nie istnieje, jest ono jedynie potocznym określeniem tłumaczenia uwierzytelnionego. Oznacza to, że w żadnym z aktów prawnych takiego określenia nie spotkasz. Również tłumaczenia poświadczone są odpowiednikiem tłumaczeń uwierzytelnionych.
Kiedy wykonuje się tłumaczenie uwierzytelnione?
Tłumaczenia przysięgłe wykonuje się zawsze wtedy, gdy dokonuje się tłumaczenia dokumentów urzędowych, procesowych czy sądowych. W takich przypadkach tłumaczenie zwykłe nie wystarczy. Poprawnie wykonane tłumaczenie przysięgłe jest dokumentem, którym można posługiwać się w urzędach - jak już wspomnieliśmy, mają moc prawną. Kiedy potrzebujesz tłumaczenia przysięgłego? Kiedy chcesz przetłumaczyć:
-
akty notarialne - akt urodzenia, śmierci, ślubu i inne,
-
umowy - kupna-sprzedaży, umowy spółek,
-
upoważnienia i pełnomocnictwa,
-
certyfikaty, świadectwa,
-
dokumentacja medyczna,
-
dokumenty pojazdów,
-
dokumenty sądowe, prawne i prawnicze i inne.
Kiedy chcesz przetłumaczyć książkę, folder, instrukcję obsługi, katalog - wystarczy zamówić tłumaczenie zwykłe. Warto również wiedzieć, że zarówno tłumaczenie pisemne, jak i ustne, mogą być poświadczone.
Kto wykonuje tłumaczenia przysięgłe?
Tłumaczenia przysięgłe wykonywać może wyłącznie osoba uprawniona do tego, czyli tłumacz przysięgły. W zawodzie tłumacza przysięgłego pracować mogą osoby, których nazwiska znajdują się na liście tłumaczy przysięgłych - jakie wymagania należy spełnić, aby uzyskać prawo do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego, opowiemy poniżej.
Tłumaczenie przysięgłe - czym powinien się charakteryzować gotowy dokument?
Prawidłowo przygotowane tłumaczenie przysięgłe lub tłumaczenie uwierzytelnione powinno zawierać kilka elementów. Po pierwsze dokument powinien zawierać adnotację wskazującą, czy tłumaczenie wykonane zostało na podstawie dokumentu oryginalnego, czy też jego odpisu lub kopii. Tłumacz przysięgły umieszcza również tzw. oświadczenie tłumacza o potwierdzeniu zgodności tłumaczenia z oryginałem. Tłumaczenie poświadczone powinno zawierać również opis wszelkich elementów znajdujących się na tłumaczonym dokumencie, a nie będących jego treścią zasadniczą.
Po drugie - na każdej stronie dokumentu powinna zostać odbita pieczęć tłumacza przysięgłego oraz złożony podpis tłumacza przysięgłego. Wreszcie - każde tłumaczenie poświadczone powinno zostać opatrzone indywidualnym numerem, pod którym zostanie wpisany do repertorium tłumacza przysięgłego. Dopiero tak wykonane tłumaczenie zyskuje miano tłumaczenia uwierzytelnionego.
Warto również krótko wspomnieć o pieczęci tłumacza przysięgłego, jej wzór jest bowiem ściśle określony. Pieczęć ma kształt okrągły, w jej centrum znajduje się numer, pod którym tłumacz przysięgły został wpisany na listę tłumaczy przysięgłych (do rejestru tłumaczy przysięgłych), natomiast w tzw. otoku zapisane jest imię i nazwisko oraz wskazany język, w ramach którego tłumacz przysięgły wykonuje tłumaczenia uwierzytelnione. Tłumacze przysięgli mogą się posługiwać kwalifikowanym podpisem elektronicznym, jeżeli dokumenty do przetłumaczenia zostaną im przesłane w formie elektronicznej.
Kim jest tłumacz przysięgły?
Wiemy już, czym jest tłumaczenie uwierzytelnione i że jest tym samym co tłumaczenie przysięgłe - a kim dokładnie jest osoba, która ma uprawnienia do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego? Zawód tłumacza przysięgłego to zawód zaufania publicznego, a zasady jego wykonywania określa Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego. Tłumaczem przysięgłym może zostać osoba, która:
-
ukończyła studia wyższe,
-
ma pełną zdolność do czynności prawnych,
-
nie była karana za przestępstwa umyślne,
-
ma obywatelstwo polskie, obywatelstwo Konfederacji Szwajcarskiej lub obywatelstwo innego państwa należącego do państw członkowskich Unii Europejskiej albo państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).
Osoba, która chce realizować zadania tłumacza przysięgłego, musi również biegle porozumiewać się językiem polskim i językiem obcym w mowie i piśmie. Musi więc zdać państwowy egzamin ze znajomości języka obcego. Egzamin ten składa się z dwóch części - pisemnej i ustnej, a kandydat na tłumacza przysięgłego musi uzyskać pozytywne oceny z obydwu. Jeśli dopełni wszelkich formalności i spełni stawiane mu wymagania, może zostać tłumaczem przysięgłym - otrzymać wpis na listę tłumaczy przysięgłych i prawo podjęcia zatrudnienia.
Odpowiedzialność zawodowa tłumacza przysięgłego
Wszystkie tłumaczenia przysięgłe realizowane przez tłumacza przysięgłego muszą spełniać normy jakościowe określone Ustawą, a tłumacz ponosi odpowiedzialność zawodową. Za jakość swojej pracy odpowiada wobec Ministra Sprawiedliwości, a za wszelkie uchybienia może zostać ukarany przez komisję odpowiedzialności zawodowej:
-
upomnieniem,
-
naganą,
-
karą finansową,
-
tymczasowym zawieszeniem prawa do wykonywania zawodu,
-
odebraniem prawa wykonywania zawodu.
Za jakie przewiny tłumacz może zostać ukarany? Karę może on otrzymać, gdy przetłumaczony dokument zawiera błędy merytoryczne lub językowe, jest wykonany niestarannie. Należy pamiętać, że tłumacz przysięgły musi kierować się w swoim postępowaniu uczciwością, bezstronnością i dyskrecją, zawsze dochowując tajemnicy prawnie chronionej.
Co jeszcze warto wiedzieć na temat tłumaczeń uwierzytelnionych?
Czy tłumaczenia uwierzytelnione wykonane przez polskiego tłumacza mają moc prawną w innych krajach? I czy tłumaczenia przysięgłe wykonane za granicą mogą służyć do załatwienia sprawy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej?
Otóż okazuje się, że każdy kraj może ustanawiać i stosować własne prawo dotyczące tłumaczeń, w tym również tłumaczeń poświadczonych. I tak na przykład, jeśli sprowadzasz samochód z zagranicy, to jego dokumenty muszą zostać przetłumaczone przez polskiego tłumacza, który świadczy swoje usługi na terytorium Polski. W przeciwnym przypadku dokumenty nie będą traktowane na równi z oryginalnymi.
Z drugiej strony - w Niemczech przepisy określające zasady stosowania i posługiwania się tłumaczeniami przysięgłymi są zróżnicowane, każdy land ustanawia własne. W jednym landzie więc bez obaw będziesz mógł posługiwać się tłumaczeniem zrealizowanym na terenie Polski, w innych natomiast nie. Zanim więc zamówisz tłumaczenie, upewnij się, czy zostanie ono uhonorowane w miejscu, do którego się udajesz.
I ostatnia sprawa, którą warto krótko omówić - jaki jest koszt tłumaczenia uwierzytelnionego? Otóż trudno podać konkretną odpowiedź, i to z kilku powodów. Po pierwsze biura tłumaczeń stosują różne stawki. Po drugie natomiast koszt zależeć będzie od tego, na jaki język obcy należy dokument przetłumaczyć - im rzadziej spotykany czy stosowany język, tym koszt będzie wyższy.
Podsumowanie
Tłumaczenie przysięgłe, uwierzytelnione lub poświadczone - to przekład z języka obcego na język polski lub odwrotnie, który zawiera określone klauzule poświadczające autentyczność dokumentu i jego zgodność z dokumentem oryginalnym.
