Matura ustna z języka polskiego. Prezentacja – w jaki sposób się przygotować?

Nie lubisz publicznie zabierać głosu, a na myśl o ustnej maturze z języka polskiego wpadasz w przerażenie? Bez obaw, poradzisz sobie, jeśli tylko odpowiednio wcześnie zaczniesz przygotowania. Przeczytaj o najważniejszych aspektach tych przygotowań.

Wystąpienia publiczne, a do takich bez dwóch zdań należy ustna matura z języka polskiego, z pewnością nie wszystkim przychodzą z łatwością. Niektóre osoby nie lubią zabierać głosu i stresują się koniecznością prezentacji przed trzyosobowym audytorium, jakim jest komisja egzaminacyjna. Matura ustna ma jednak określoną formę, do której należy się przygotować.

Ćwicz, trenuj, zabieraj głos publicznie

Spokojnie, do matury jeszcze kilka miesięcy! Tym wszystkim, którzy denerwują się na myśl o ustnym egzaminie maturalnym, należy przypomnieć znane hasło: „Trening czyni mistrza!”. Warto zatem już teraz pomyśleć o prezentacji maturalnej i, aby oswoić tę – nie dla wszystkich komfortową – perspektywę, zaangażować się w wystąpienia publiczne (referaty, prezentacje, szkolne apele) i potraktować je jako swoistą rozgrzewkę.

Jak stać się mówcą?

W swoich przygotowaniach uwzględnij to wszystko, co podczas egzaminu okaże się pomocne. Skorzystaj między innymi z podstawowych zasad retoryki, sformułowanych na przykład przez Arystotelesa, Cycerona lub Kwintyliana – aktualnych także dzisiaj i wyjściowych względem umiejętności publicznego zabierania głosu oraz autoprezentacji. Z pewnością słyszałeś już o nich kiedyś na lekcjach języka polskiego.

Mów jasno i na temat

Pamiętaj, że Twoje wystąpienie powinno być konkretne (rzeczowe) – zrezygnuj zatem z „lania wody”, skup się na najważniejszych informacjach, co pozwoli Ci nie tylko w uporządkowany sposób przekazać swoją wiedzę, ale też panować nad czasem (nie zapominaj, że czas Twojego wystąpienia jest ograniczony).Wszystko, co mówisz, powinno być jasne, pozbawione niedomówień lub przemilczeń – komisja wcale nie musi domyślać się, o co Ci chodziło; oceni Cię na podstawie treści, które przekażesz. Zadbaj więc o to, aby zrobić to umiejętnie, klarownie i odpowiednim językiem. Pomoże Ci w tym także odpowiednia kompozycja wystąpienia – zacznij od wstępu, następnie przejdź do rozwinięcia, a na koniec nie zapominaj o podsumowaniu.Panuj także nad odpowiednim tempem mówienia, umiejętnie moduluj głos – między innymi po to, aby swoim piętnastominutowym wystąpieniem nie uśpić komisji. W trakcie prezentacji przywołuj kilkukrotnie najważniejsze tezy, pamiętając, że powtórzone informacje lepiej zapadają w pamięć.

Sięgaj po przykłady. Pokaż, że myślisz!

Twoje wystąpienie powinno być również poglądowe, a zatem bogate w przykłady, odwołania, swobodne odniesienia do tekstów literackich, którymi się zajmowałeś przez ostatnie miesiące. Dzięki nim prezentacja nie będzie zbiorem suchych faktów, ale interesującym zaprezentowaniem poszczególnych problemów osadzonych, bądź co bądź, najczęściej w tekstach literackich.Pamiętaj, że prezentacja maturalna nie może bazować na cytatach i ich naukowych komentarzach – najbardziej wartościowym kapitałem każdej prezentacji jest bowiem to, co sam w nią wniesiesz, a więc interpretacja i własna refleksja. Pokaż, że samodzielnie myślisz; że umiejętnie czerpiesz ze źródeł i swobodnie łączysz fakty!

Komunikacja niewerbalna – a co to takiego?

To, w jaki sposób będziesz mówił (a nawet to, co będziesz mówił) to tylko część czynników, które wpływają na wrażenie, jakie wywrzesz na komisji. Badania dowodzą bowiem, że równie ważna, co komunikacja werbalna, jest komunikacja niewerbalna, a więc Twoje gesty czy mimika. Przygotowując się do wystąpienia, sprawdź, czy gestykulujesz, a jeśli tak, to z jaką częstotliwością (czy aby nie za dużo?). Sprawdź w lustrze, jaką postawę ciała przybierasz. Naucz się mówić i wyglądać pewnie, bez lęku i nieśmiałości. Innym ważnym komunikatem niewerbalnym będzie z pewnością Twój ubiór. Pamiętaj, że egzamin to sytuacja oficjalna. Powinieneś dostosować swój wygląd do tej okazji i zadbać, aby był schludny. Maturzystki powinny zrezygnować z krzykliwego makijażu lub biżuterii, która będzie angażować uwagę komisji bardziej niż maturalne wystąpienie. Należy również pamiętać, że stres nie usprawiedliwia braku kultury – egzamin z pewnością minie w miłej atmosferze, jeśli już na początku powitasz komisję uśmiechem i grzecznym „Dzień dobry!”.

Stres – Twój największy wróg

Najlepszą metodą na zniwelowanie stresu jest... dobre przygotowanie! Nad nieśmiałością możesz pracować; możesz nauczyć się także, w jaki sposób zabierać głos – to wszystko z pewnością przyda się podczas matury ustnej z języka polskiego. Nie zapominaj jednak o tym, że Twoje wystąpienie powinno bazować na pewnej wiedzy – świadomość dobrego przygotowania pozwoli czuć się spokojniej.Każdy, kto zdawał maturę, z pewnością pamięta rady mówiące o tym, że w przeddzień egzaminu nie warto robić powtórek i że w zamian tego należy wybrać się na spacer, odprężyć, wziąć relaksującą kąpiel i – przede wszystkim – porządnie się wyspać. Takich rad należy słuchać! Miło spędzony dzień pozwoli się zrelaksować i dobrze nastroić przed egzaminem.Reasumując:- Jeżeli jesteś osobą nieśmiałą i nie lubisz publicznie zabierać głosu, staraj się wyćwiczyć w sobie umiejętność wypowiadania się na forum;- Przygotowując się do prezentacji, nie ucz się jej na pamięć! Zamiast wkuwać na pamięć, poukładaj sobie w myślach to, o czym chcesz mówić. Konspekt pomoże Ci zapanować nad treścią;- Poćwicz w domu (najlepiej przed lustrem) swoją wypowiedź. Sprawdzisz w ten sposób, czy gestykulujesz (mówiąc, nie zastanawiasz się pewnie nad tym) i jaką przybierasz postawę;- Sprawdź, ile czasu zabiera Ci wystąpienie. Pamiętaj o ograniczeniach – masz 15 minut! Weź pod uwagę fakt, że podczas egzaminu możesz mówić szybciej niż zwykle;- Zadbaj o odpowiednią kompozycję wystąpienia – wstęp, rozwinięcie i zakończenie;- W przeddzień egzaminu zrelaksuj się, stres jest Twoim najgorszym wrogiem;- Przygotuj odpowiedni, schludny ubiór. Względem komisji zachowuj się kulturalnie;- Pamiętaj, że trema to normalna rzecz i towarzyszy każdemu;- Nie zapomnij o uśmiechu!Red. Barbara Stachnik