Matura ustna z języka polskiego - podstawowe informacje: forma, przebieg i sposób oceniania egzaminu

Matura ustna z języka polskiego to egzamin, który wywołuje mieszane emocje. Niemniej jest egzaminem obowiązkowym, do którego każdy maturzysta musi przystąpić. Przeczytaj o tym, jak przebiega, ile trwa i jak jest oceniany – taka wiedza pozwoli Ci lepiej przygotować się do matury!

Z każdym dniem coraz bliżej do matury, o czym zresztą przypominają zarówno rodzice, jak i nauczyciele. Studniówki za pasem, a po nich rozpocznie się jeden z najgorętszych okresów w życiu – przygotowania do matury i w końcu same egzaminy dojrzałości. Dla wielu z Was stanowią one o przyszłości; wysokie wyniki pozwolą dostać się na wymarzone kierunki studiów.

Matura ustna z języka polskiego – egzamin o obniżonym priorytecie?

W ferworze powtórek, rozwiązywania kolejnych maturalnych testów i sprawdzania wyników z kluczem odpowiedzi ginie jednak gdzieś matura ustna z języka polskiego. O ile do egzaminów ustnych z języków obcych przygotowania idą pełną parą, o tyle egzamin z polskiego wydaje się majaczyć gdzieś na samym końcu przedmaturalnych przygotowań. Czy słusznie? Czy wykucie na blachę kilku stron przygotowanego w pośpiechu tekstu załatwi sprawę? Niekoniecznie...Debaty nad formą matury ustnej trwają nie tylko wśród członków Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i urzędników Ministerstwa Edukacji, ale także wśród polonistów. O plusach i minusach maturalnych prezentacji można by dyskutować bez końca. Faktem jest jednak, że maturę z polskiego zdać trzeba, mimo że jej wyniki podczas rekrutacji na studia rzadko brane są pod uwagę. Zanim dowiesz się, jak tego dokonać (uwierz, to wcale nie jest trudne!), zapoznaj się z uporządkowanymi informacjami na temat formy egzaminu, jego przebiegu i sposobu oceniania.

Jak wygląda matura ustna z języka polskiego?

Matura ustna z języka polskiego to obowiązkowy egzamin (chyba że jesteś laureatem olimpiady z języka polskiego – jeśli tak, zostaniesz zwolniony z egzaminu maturalnego z tego przedmiotu), który – w przeciwieństwie do egzaminów pisemnych – przeprowadzany jest tylko na jednym poziomie. Zaliczany jest do egzaminów wewnętrznych, ponieważ zarówno przygotowanie propozycji tematów, jak i organizacja oraz przeprowadzenie ustnych matur z polskiego leżą w gestii szkoły.Od kilku lat struktura egzaminu jest ta sama – maturzysta przygotowuje prezentację na wybrany przez siebie temat (zaproponowany przez szkołę lub skonstruowany samodzielnie) i przedstawia ją przed trzyosobową komisją przedmiotową (to znaczy przed trzema nauczycielami języka polskiego). W czasie prezentacji żaden z członków komisji nie zabierze głosu, chyba że czas przeznaczony na wystąpienie będzie się kończył (wtedy przewodniczący komisji uprzedzi o tym w odpowiednim momencie). Następnie od każdego z członków komisji maturzysta otrzymuje po jednym pytaniu, najczęściej odnoszącym się bezpośrednio do zagadnienia, o którym mówił.

Ile potrwa maturalny stres?

Ustna matura z języka polskiego trwa około 25 minut. Na prezentację przeznaczono 15 minut (nie powinieneś przekroczyć czasu!), a na rozmowę z komisją egzaminacyjną – 10 minut. Przygotowując swoje wystąpienie możesz wzbogacić je na przykład poprzez przygotowanie materiałów pomocniczych* (mogą okazać się niezbędne, jeżeli temat pracy będzie odnosił się do innych dziedzin sztuki).*Materiałem pomocniczym może być:- prezentacja multimedialna;- przygotowany przez Ciebie film (nie dłuższy niż 5 minut);- nagranie wywiadu albo wypowiedzi gwarowej;- kartę cytatów (fragmenty z literatury, które chcesz przywołać w prezentacji);- fotografie;- reprodukcje dzieł sztuki; - nagrania muzyczne.

Terminy, terminy, terminy...

Terminy ustnych egzaminów z języka polskiego wyznaczy Twoja szkoła, pewne jest jedynie to, że matury ustne w 2013 roku odbędą się pomiędzy 7 a 28 maja. Śledź uważnie informacje, jakie będzie przekazywał Twój polonista, między innymi te dotyczące terminów oddawania bibliografii i ramowego planu pracy (konspektu).Daty te zmieniają się co roku, tak samo jak zmieniają się daty samych matur, regułą jest jednak, że do końca wrześnie powinieneś zgłosić własną propozycję tematu, na miesiąc przed egzaminem powinieneś dostarczyć poloniście ostateczną wersję bibliografii, a najpóźniej tydzień przed egzaminem – ramowy plan pracy*, którego objętość nie powinna przekraczać jednej strony formatu A4. *Przygotowując plan, weź pod uwagę, że podczas egzaminu będzie Twoim wsparciem, możesz z niego bowiem korzystać w trakcie prezentacji. Dlatego właśnie tak ważne jest, aby plan był klarowny i wskazywał na najbardziej istotne aspekty omawianego tematu. Jeżeli nagle zapomnisz o czym powinieneś powiedzieć, ramowy plan pracy pomoże Ci zrekonstruować kolejność zagadnień.

Jak zdać i na co zwrócić uwagę, przygotowując się do ustnej matury z języka polskiego?

Aby zdać maturę ustną z języka polskiego, należy uzyskać 30% punktów. Maksymalny wynik maturalny wynosi 20 punktów, a zatem wynik zaliczający egzamin – 6 punków. W pierwszej części egzaminu, a więc podczas Twojej prezentacji, sprawdzane są trzy rzeczy:- umiejętność wysławiania się;- wiedza na temat zagadnień omawianych w prezentacji; - sposób, w jaki wykorzystujesz przygotowane przez siebie materiały dodatkowe.Za odpowiednie zrealizowanie tematu możesz otrzymać od 0 do 3 punktów, za kompozycję prezentacji – od 0 do 2 punktów. Sama prezentacja, o ile przygotujesz ją poprawnie, zapewni Ci zatem 5 punktów. To ciągle za mało, aby zdać egzamin!Pamiętaj koniecznie o tym, że jeżeli nie przystąpisz do drugiej części egzaminu, to znaczy nie podejmiesz rozmowy z komisją – mówiąc inaczej: nie odpowiesz na żadne z pytań – nie otrzymasz punktów za język. A będzie to duża strata! Punktów za język możesz otrzymać aż 8. Aby zdobyć chociaż ich minimalną ilość (a więc dwa punkty, punkty za język przyznaje się bowiem „parzyście”), musisz odpowiedzieć na któreś z pytań zadanych przed komisję (za odpowiedzi otrzymasz 0, 2, 5 lub 7 punktów).Podczas drugiej części egzaminu, a więc rozmowy na temat zadawanych przez komisję pytań, punktowana jest między innymi umiejętność udzielenia spójnej i poprawnej odpowiedzi „na temat”. Przysłowiowe lanie wody nie przyniesie raczej satysfakcjonującego efektu. Formułuj zatem swoje odpowiedzi rzeczowo, w odniesieniu do bibliografii, którą wykorzystywałeś podczas przygotowania prezentacji, oraz w odniesieniu do lektur, które służyły za punkt wyjścia dla Twojej wypowiedzi. Nie zapominaj jednak o kontekście! Pamiętaj, że liczy się nie tylko Twoja wiedza, ale sposób jej przekazania...O szczegółach przygotowania planu ramowego pracy, bibliografii, wyborze i realizacji oraz o samym wystąpieniu przed komisją egzaminacyjną przeczytasz w pozostałych artykułach poświęconych ustnej maturze z języka polskiego.Red. Barbara Stachnik